ნატვრის ხედ წოდებული ნაგვის ხე

თითქოს დიდი ხანია კერპებს თაყვანს არ ვცემთ და საკუთარ თავს ცრუმორწმუნედ არ აღვიქვამთ, მაგრამ ამ საკითხისადმი, სამწუხაროდ, ზოგჯერ პირველყოფილი დამოკიდებულება გვაქვს.

ალბათ ყველას, ბავშვობაში მაინც, გაუმხელია ნატვრის ხისთვის სურვილი და გამოუძებნია  ნატვრის ხეზე შესაბმელი ოცნება?!… მითუმეტეს, რომ საქართველოს ტურისტულ ობიექტებსა და ეკლესია-მონასტრების მიმდებარე ტერიტორიებზეც კი მათ მრავლად ვხვდებით.

ხის ერთგვარი „გაკერპება“  მხოლოდ ქართული ფენომენი არ არის. მისი ფესვები გაცილებით ადრეულ ხანებში ინდურ მითოლოგიაშიც გვხვდება. ინდოეთში, კერძოდ, ქალაქ პუტაპატში უკვე 1000 წელიწადზე მეტია ზრდას განაგრძობს ხე, რომელსაც ღვთიურ ხედ აღიქვამენ და მის სანახავად მთელი მსოფლიოდან მოდიან. მიიჩნევენ, რომ ამ ხესთან გულწრფელად ჩათქმული სურვილი აუცილებლად ახდება.

“… ნატვრის ხეზე არაფერი გსმენიათ დავიჯერო? ან ცხვირსახოცი არასოდეს შეგიბამთ? კოჯორში მთაზე პატარა ეკლესია და ნატვრის ხეა, ტაძრამდე სანამ მიხვალ. ასეთი რწმენა არსებობს, რომ ვინც იმ ადგილას პირველად მიდის, თუ სურვილს ჩაუთქვამს ნატვრის ხესთან და ნაჭერს შეაბამს, აუცილებლად აუსრულდება. მე ჩავიფიქრე ერთი სურვილი, ცხვირსახოციც შევაბი და ამისრულდა კიდეც ზუსტად 3 დღეში…” მსგავს შეტყობინენებს ფორუმზე უხვად ვხვდებით.

იქნებ მსგავსი დამოკიდებულება საზოგადოების მძიმე მდგომარეობით არის განპირობებული, როცა ნუგეშის პოვნას ყველაზე მარტივი გზებით ვცდილობთ?! იქნებ აღარც გვჯერა, რომ ნატვრის ხესთან ჩათქმული სურვილი ახდება, ან იქნებ მავნე ჩვევად გვექცა და ნაჭერს ისე ვნასკვავთ ხეზე, სურვილი არც კი გვახსენდება?!… თითქოს ერთგვარ რიტუალად იქცა მასთან მისვლა და სურათის გადაღება… მაგრამ ზურგს მაინც ვერ ვაქცევთ და არც გულგრილად ვტოვებთ!

გაზაფხულზე მეგობრები ნარიყალაზე ავედით, სადაც უფრო მეტად ნაგვის ხედ ქცეული ნატვრის ხე დაგვხვდა... ჩვენი ყურადღება „ნატვრის ხის“ ტოტზე ჩამონცობილმა ალკოჰოლური სასმელის ბოთლმა მიიპყრო. მეგობრებს გადავხედე და ვუთხარი: ძნელი გამოსაცნობი არ არის ამის გამკეთებელმა რა სურილი ჩაუთქვათქო...

რამდენიმე დღეში, ბათუმში „ჭაჭის შადრევანის“ მშნებლობის შესახებ უკვე ყველა საუბრობდა! :)

ქართულ-ირანული ნახევრად გასაიდუმლოებული ურთიერთობები

საქართველოს წამყვანი ბანკები საქართველოში მცხოვრებ ირანელ მოსახლეობას გარკვეულ საბანკო მომსახურეობაზე შეზღუდვებს უწესებენ. საქართველოში მოქმედი ბანკებიდან „საქართველოს ბანკი“ ირანელებს მხოლოდ გადარიცხვაზე ეუბნება უარს, სხვა სახის მომსახურეობებზე შეზღუდვა არ არის და შესაბამისად ირანელი კლიენტებიც ყავთ. თანხის გადარიცხვაზე თავს იკავებს „პროკრედიტ ბანკიც“. ინტერნეტ-გამოცემა Eurasianet-ის მიხედვით კი, „თი ბი სი“ ბანკი თბილისში მცხოვრებ ირანელებს უარს ეუბნება მიმდინარე ანგარიშის გახსნაზე, თუკი შენატანი 50 000 დოლარზე ნაკლები იქნება. “მიზეზად ბანკმა ფინანსური მიზანშეუწონლობა დაასახელა, რაც სახსრების წარმომავლობის შემოწმების აუცილებლობასთან არის დაკავშირებული“ – წერს EurasiaNet.org და აქვე დასძენს, რომ ყველა ირანელი მას ვინაობის ანონიმურობის დაცვის პირობით ესაუბრა. გაზეთმა „ბანკები და ფინანსები“ არსებული შეზღუდვების შესახებ ეროვნული ბანკისგან პასუხი ჯერ-ჯერობით ვერ მიიღო. EurasiaNet.org-ის მიხედვით, ვაშინგტონმა მოუწოდა საქართველოს მთავრობას შემოიღოს სანქციები, რომელიც განსაზღვრულია 2012 წლის ეროვნული თავდაცვის აქტის 1245-ე მუხლით. 1245-ე მუხლი აშშ-ის პრეზიდენტს ანიჭებს უფლებამოსილებას შეაჩეროს ან შეზღუდოს იმ უცხოური ბანკების წვდომა აშშ-ის ფინანსურ სისტემებთან, რომლებიც ახორციელებენ ოპერაციებს ირანის ცენტრალურ ბანკთან ან ისლამური რესპუბლიკის გარკვეულ ფინანსურ დაწესებულებებთან. მაშინ, როდესაც აღნიშნულთან დაკავშირებით ოფიციალური სტრუქტურების მიერ ინფორმაცია არ ვრცელდება, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ საქართველო აშშ-ის „ქცევის წესებით“ მოქმედებს. ერთის მხრივ, 2010 წელს ირანსა და საქართველოს შორის ხელმოწერილი უვიზო რეჟიმი, რომელიც მჭიდრო ეკონომიკურ თანამშრომლობასაც გულისხმობს და მეორეს მხრივ, აშშ-ის მიერ დაწესებული სანქციების გატარება, ბადებს ეჭვს, რომ საქართველო ორმაგ თამშს ეწევა დენთის ორ კასრთან?! პოლიტოლოგ ვაჟა ბერიძის აზრით, ირანსა და საქართველოს შორის არსებული ნახევრადგასაიდუმლოებული ურთიერთობები დასავლეთის „პოლიტიკური ნებით“ არის განპირობებული, რომელმაც ბოლო წლების განმავლობაში ქართველი და ირანელი ბიზნესმენების საქმიანი ურთიერთობები დააზარალა: „თუ გავითვალისწინებთ რეალურ ვითარებას და დასავლეთის პოლიტიკას ირანთან მიმართებაში, ბუნებრივია, რომ დასავლეთის სტრატეგიული მოკავშირე და პარტნიორი კავკასიის რეგიონში საქართველო და მისი ხელისუფლება დამოუკიდებელ თამაშს ვერ ითამაშებს. აქიდან გამომდინარე სავარაუდოა, რომ ყოველი ნაბიჯი საქართველოს ხელისუფლებას შეთანხმებული აქვს დასავლეთ პარტნიორებთან. რა თქმა უნდა, იმ საზღვრებში რომელიც მის სუვერენიტეტს არ ხელყოფს და არ დააკნინებს. ირანთან უვიზო რეჟიმის შემოღება იყო ერთის მხრივ საქართველოს ეკონომიკის ძალიან მძიმე ეკონომიკური მდგომარეობიდან გამოსვლის ერთ-ერთი გზა, რამდენადაც ირანს ძლიერი ეკონომიკა აქვს; ირანი არის ნავთობით და წიაღისეულით მდიდარი ქვეყანა, შესაბამისად განვითარებული ეკონომიკური ინფრასტრუქტურით და აქიდან გამომდინარე ასეთ ქვეყანასთან თანამშრომლობა ხელს შეუწყობდა საქართველოს ეკონომიკის აღორძინებას. ბუნებრივია ეს იყო მთავარი მიზანი. მეორეს მხრივ, მჭიდრო თანამშრომლობა ირანთან ჩვენი ისტორიული ბედისწერაა, რადგან შეიძლება ითქვას, რომ ირანი სააუკუნეების და ათასწლეულების განმავლობაში, საქართველოს მეზობელია, რომელთანაც არაერთგვაროვანი ურთიერთობა გვქონდა და დღესაც ირანის სახელმწიფო თავისი დღევანდელი საზღვრებით და ადამიანური რესურსებით არის ერთ-ერთი გავლენიანი რეგიონში და მის ფარგლებს მიღმაც. ასეთ ვითარებაში, რა თქმა უნდა, საქართველოს ხელისუფლება უნდა ცდილობდეს მასთან მჭიდრო ურთიერთობის დამყარებას, რომელიც გარკვეულ წინააღმდეგობაში მოდის დასავლეთის პოლიტიკასთან, რადგან ის ფაქტობრივად კრძალავს ირანის რეჟიმთან ეკონომიკურ და ფინანსურ ურთიერთობებს. მაგარმ მიუხედავად ამისა, საქართველოსთვის და საერთოდ კავკასიის სახელმწიფოებისთვის დაშვებულია გარკვეული გამონაკლისი. კერძოდ, ირანის ხელისუფლება ყოველმხრივ ახალისებს საქმიანობას კავკასიის ქვეყნებში, მოუწოდებს საქმიან სექტორს კავკასიის სამ ქვეყანასთან თანამშრომლობისკენ, იმ მასშტაბით რის საშუალებასაც ამ ქვეყნების მთავრობები და მათი მოკავშირეები – აშშ, ევროკავშირი და რუსეთი – იძლევიან. რადგან კავკასიის ქვეყნების დამოუკიდებლობა და პოლიტიკური ნება გარკვეულწილად ამ წამყვანი სახელმწიფოების მიერ არის შეზღუდული. შეიძლება ვივარაუდოთ რომ საქართველოსა და ირანის კეთილმეზობლური ურთიერთობების განმაპირობებელია დასავლეთის სურვილი გააჩნდეს რაღაც ლინკი ირანთან საურთიერთობოდ. უვიზო რეჟიმი თავისუფალი გადაადგილების გარდა გულისხმობს მჭიდრო ეკონომიკურ თანამშრომლობას. საქართველო არის ცივილიზებული სამყაროს ნაწილი და მართალია ევროკავშირის ეკონომიკასთან ინტეგრაციის და ურთიერთობის ხარისხი საკმაოდ დაბალია, მაგრამ ეს ურთიერთობები რეალურად არსებობს. სწორედ ამიტომ, აშშ-ის მიერ ბოლო წლების განმავლობაში შემოღებულმა სანქციებმა საქმიანი ურთიერთობები ქართველ და ირანელ ბიზნესმენებს შორის დააზარალა.“ საქართველოს სტრატეგიულ მოკავშირეს აშშ-სა და ირანს შორის არსებული დაძაბულობა დიდ საფრთხეს უქმნის როგორც საქართველოს კეთილმეზობლურ ურთიერთობებს ირანთან, ასევე პარტნიორობას აშშ-თან. მთელი მსოფლიოსთვის ნათელია, რომ აშშ საქართველოს განიხილავს, როგორც სტრატეგიულ პლაცდარმს ირანის წინააღმდეგ, რა თქმა უნდა, საჭიროების შემთხვევაში. აქედან გამომდინარე, იბადება კითხვა თუ, რატომ არ „დატუქსა“ აშშ-მა საქართველო „თვითნებურად“ უვიზო რეჟიმის გაფომებისას? ან, საერთოდ მოქმედებს კი საქართველო „თვითნებურად“ და დამოუკიდებლად? პასუხად შეგვიძლია ვივარაუდოთ „თეთრი სახლის სცენარით“ ჩამოყალიბებული ქართულ-ირანული ურთიერთობები. ისეთი მცირე ქვეყნისთვის, როგორიც საქართველოა მსგავსი პოლიტიკური ლავირება და დიპლომატიური შუამავლობა შეიძლება ერთადერთი საშუალებაც კი იყოს, მსოფლიოსთვის და მათ შორის აშშ-სთვის, თავისი მნიშვნელობის დემონსტრირებისთვის. თუმცა, აშშ-სა და ირანს შორის მედიატორის როლის მორგება პატარა ქვეყნისთვის საუკეთესო და ამავდროულად ძალზედ საშიში დიპლომატიური იარაღია, რადგან ნებისმიერი არასწორი სვლის შემთხვევაში, ისევე როგორც ყოველთვის, ყველაზე მეტი გამშველებელს „მოხვდება“.



წყარო: http://www.bfm.ge/society/4474-.html

“სახელმწიფოს არასწორი ჩარევის შემთხვევაში მივიღებთ მახინჯ ეკონომიკას”

ინტერვიუ ეკონომიკის ექსპერტთან, თსუ-ს ეკონომიკის და ბიზნესის ფაკულტეტის პროფესორთან ელგუჯა მექვაბიშვილთან



„ეკონომიკურ თეორიაში არის ასეთი მიმდინარეობა – მერკატილიზმი, რომელიც მე-17-18 საუკუნეთა მიჯნაზე ინგლისში ჩამოყალიბდა. მისი მიმდევარი ეკონომისტები აღიარებდნენ სახელმწიფოს ჩარევას ეკონომიკაში. მერკატილისტების აზრით სიმდიდრე, ფული და ოქრო, საგარეო ვაჭრობაში წარმოიშობა – მეტი უნდა გაყიდო და ნაკლები იყიდო. რაც უფრო მეტი ფული შემოვა ქვეყანაში, მით უფრო მეტი ფული დაგროვდება. ამ მიზნის მისაღწევად ისინი ახალისებდნენ ექსპორტს და ზღუდავდნენ იმპორტს. ამასთანავე, უცხოელ ვაჭრებს აიძულებდნენ ვაჭრობიდან ამოღებული ფული ინგლისში დაეხარჯათ. მათ არ აძლევდნენ ამ ფულის ქვეყნიდან გატანის უფლებას და თუ ვაჭარი მას არ დახარჯავდა, ართმევდნენ ხაზინის სასარგებლოდ. მოგვიანებით, მას დაუპირისპირდა თავისუფალი ვაჭრობის პოლიტიკა, რომელიც დაახლოებით მე-18 საუკუნის შუა ხანებში ჩამოყალიბდა და მე-20 საუკუნის 30-იან წლებამდე გრძელდებოდა. 30-იან წლებში აშშ-ში მიმდინარე „დიდმა დეპრესიამ“, რომელმაც მთელ მსოფლიოზე იქონია ზეგავლენა, წერტილი დაუსვა ბაზრის ავტომატურ რეჟიმში ფუნქციონირებას. შემდეგ აქტუალური იყო კეინზის თეორია ეკონომიკაში სახელმწიფოს ჩარევის შსახებ. 70-იან წლებში სახელმწიფოს ჩარევამ ისევ კრიზისი განიცადა და დაბრუნდა ლიბერალური თეორია, თავისი უკიდურესი მიმართულებით როგორიცაა ლიბერტარიანიზმი, რომელიც 21-ე საუკუნემდე გრძელდება.“

”ბ&ფ” ეკონომიკაში მთავრობის ჩარევის შესახებ ეკონომიკის ექსპერტს, თსუ-ს ეკონომიკის და ბიზნესის ფაკულტეტის სრულ პროფესორს ელგუჯა მექვაბიშვილს ესაუბრა

- ამ დრომდე ჩვენი ხელისუფლების მიერ ლიბერალური ეკონომიკური კურსი იყო გაცხადებული, მმართველი გუნდის ბოლოდროინდელ განცხადებებში კი აშკარად იკვეთება ბიზნესში მთავრობის ჩარევის იდეები. თქვენი შეფასებით რას უკავშირდება ეს? რას ნიშნავს მსგავსი არამდგრადი დამოკიდებულება გაცხადებული კურსისადმი?

- ეს სამაოდ რთული პრობლემაა, როგორც თეორიული, ასევე პრაქტიკული თვალსაზრისითაც. ბევრის აზრით, მე-20 საუკუნის მიწურულსა და 21-ე საუკუნის დასაწყისში მსოფლიოში მოჭარბებული ეკონომიკური კრიზისის გამომწვევი მიზეზია ლიბერტარიანიზმი. სახელმწიფოს ეკონომიკაში ჩარევა-არჩარევა არ არის ცალსახა საკითხი. არის დროის მონაკვეთი, როდესაც ჩარევა იძლევა კარგ შედეგს და პირიქით, არის შემთხვევები, როდესაც ჩარევა იძელვა უკუშედეგს. არიან ადამიანები, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ ეკონომიკაში ჩარევა ნებისმიერ სიტუაციაში არასწორი და არაეფექტიანია, და არიან ადამიანები, რომლებიც ამტკიცებენ რომ ნებისმიერ შემთხვევაში სახელმწიფოს ჩარევა ეკონომიკაში არის მომგებიანი. რაც შეეხება ჩვენს რეალობას, მოგეხსენებათ დღესაც ვცხოვრობთ გარდამავალი ეკონომიკის პირობებში. უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ჩვენი ეკონომიკა წამოვიდა ადმინისტრაციულ-მბრძანებლური ეკონომიკიდან, სადაც ყველაფერი იყო სახელმწიფო. ამიტომ, ბუნებრივია, საბაზრო ეკონომიკის ჩამოყალიბების პირველ ეტაპზე, რადგან ადმინისტრაციულმა ეკონომიკამ არ გაამართლა, ლიბერალური ეკონომიკის პრინციპი, ანუ სახელმწიფოს შეზღუდვა იყო გამართლებული. ჩვენ ვიმყოფებოდით ჩამოყალიბების ეტაპზე და სახელმწიფოს შეზღუდვის იდეოლოგია იყო სწორი, რადგან სახელმწიფოს შეუზღუდაობის გარეშე საბაზრო ეკონომიკის ჩამოყალიბება შეუძლებელი იქნებოდა. მაგრამ, თანდათანობით, სიტუაციის ცვლილების კვალდაკვალ მიდგომებიც უნდა შეიცვალოს. თუ ეკონომიკაში რეალური ცვლილებების გათვალისწინება არ ხდება, მაშინს ის შედეგის მომტანი არა არის. შეიძლება ითქვას, რომ ჩვენ გავიარეთ ის ეტაპი, რომლისთვისაც მნიშვნელოვანი პრინციპი იყო სახელმწიფოს ნაკლები ჩარევა ეკონომიკაში, მეტი თავისუფლების მიცემა ბიზნესისთვის და მეწარმეობისთვის. ამ პრინციპმა და პოლიტიკამ რაღაც ეტაპზე იმუშავა, მაგრამ ბოლომდე ვერ გაამართლა და ამიტომ შეიძლება დადგეს კორექტირების საკითხი. შეიძლება ითქვას, რომ რაღაც ეტაპზე ეს პოლიტიკა, რომელსაც ლიბერტარიანიზმს უწოდებენ, ამართლებდა მაგრამ ქართულ მაგალითზე ეს იყო დამახინჯებული ლიბერტარიანიზმი. დადგა ეტაპი, როდესაც პოლიტიკის შეცვლა და ჩარევაა საჭირო. ჩვენ არ ვიცით, ეს ჩარევა რა ფორმის იქნება, ჩვენ ვიცით ეს მხოლოდ განცხადების დონეზე. მთავარი არ არის ის, რომ სახელმწიფო ერევა ეკონომიკაში, მთავარია თუ როგორ ერევა, რა არის ჩარევის მიზნები, მექანიზმები და ბერკეტები. მაგალითად, როდესაც სახელმწიფო საკუთრების გადანაწილებაში იღებს მონაწილეობას, ერთს ართმევს და მეორეს აძლევს, ეს არ არის ჩარევა?! მაშინ როდესაც გაცხადებული იყო ლიბერალური ეკონომიკის პრინციპი მთავრობა მაინც ერეოდა, ანუ გაცხადებული იდეოლოგიის პირდაპირ საპირისპიროდ იქცეოდა. რას ნიშნავს ლიბერალიზმი? ეს ნიშნავს, რომ ბიზნესში ყველას უნდა შეექმნას თანასწორუფლებიანი მდგომარეობა და უნდა იყოს სამართლიანი კონკურენცია. მაშინ, როცა საქართველოში აღიარებული იყო ლიბერალიზმი თუ ლიბერტარიანიზმი, არ ხდებოდა კონკურენციის შეზღუდვა?! ყველა სუბიექტი თანაბარ მდგომარეობაში იყო?! გამოდის, რომ სახელმწიფოს ეკონომიკაში ჩარევას უკვე ჰქონდა ადგილი – ამდენად ამაში ახალი არაფერი არ არის, გარდა იმისა, რომ ახლა ამას გაცხადებულის ფორმა მიეცა. თუ სახელმწიფო იმის ლეგალიზაციას ახდენს, რაც ადრე კეთდებოდა, ეს ძალიან ცუდია. მაგრამ, თუ ამ განცხადებაში ნაგულისხმებია, რომ სახელმწიფო შეუწყობს ხელს ბიზნესის განვითარებას, შექმნის ბერკეტებს, რომელიც ბიზნესის წახალისებისკენ იქნება მიმართული, რა თქმა უნდა, მისასალმებელია. მაგრამ, თუ სახელმწიფო კვლავ ჩაერევა ქონების გადანაწილებაში, დაუშვებს მონოპოლიის არსებობას, დავა სახელმწიფოსა და კერძო სექტორებს შორის გადაწყდება სახელმწიფოს სასარგებლოდ, მაშინ ახალი კურსი არ გაამართლებს და ეს იქნება იმის მახინჯი პრაქტიკა რაც აქამდე გვქონდა.

- ქვეყნის განვითარების არსებულ ეტაპზე გაამართლებს თუ არა, ან მისაღებია თუ არა სახელმწიფოს ღია ჩარევა ეკონომიკაში?

- სახელმწიფოსა და ბაზრის ურთიერთობას აქვს ორი მხარე: ბაზარი და სახელმწიფო. ეს ურთიერთობა ახლა დამოკიდებულია სახელმწიფოზე, ბაზარს თავისი ფუნქციონირების ობიექტური კანონზომიერებები აქვს. ხელისუფლების ნებაზეა დამოკიდებული, თუ როგორ ჩაერევა ეკონომიკაში. ჩაერევა ბიზნესის საზიანოდ და თავის სასარგებლოდ, თუ ბიზნესის ინტერესების რეალიზაციებიდან გამომდინარე. ბევრი რამ არის დამოკიდებული კადრებზე, ადამიანებზე, ვინც ატარებენ ამ პოლიტიკას, სახელმწიფოს დიდი ძალა გააჩნია და მას შეუძლია ეს ძალა გამოიყენოს პოზიტიურად და ნეგატიურად. თუ ის პოზიტიურად გამოიყენებს, მაშინ ის ხელშემწყობი ფაქტორი იქნება ეკონომიკის განვითარებაში, თუ ნეგატიურად გამოიყენებს მაშინ ის ეკონომიკის ფუნქციონირებას დაარღვევს და ბიზნესის განვითარებას შეუშლის ხელს.

- პრემიერ-მინისტრის კურს უკვე უწოდეს საბჭოთა მოდელი. სახელმწიფო კომერციული სტრუქტურების შექმნა გულისხმობს თუ არა სოციალიზმში დაბრუნებას? რამდენად მისაღებია მსგავსი მიდგომები ეკონომიკის გაჯანსაღებისთვის?

- ჩვენ სოციალიზმში ვეღარ დავბრუნდებით, ეს გამორიცხულია. თუმცა ჩვენ შეიძლება მივიღოთ მახინჯი ეკონომიკა, რომელიც არც კაპიტალისტური, არც საბაზრო და არც ადმინისტრაციულ-მბრძანებლური იქნება. სოციალიზმში დაბრუნების საფრთხე არ არსებობს, მაგრამ ის რომ ჩვენ, არასწორი ჩარევის შემთხვევაში, როგორიც მაგალითად ლათინური ამერიკის ქვეყნებშია, მივიღებთ მახინჯ ეკონიმიკას – საბაზრო ეკონომიკის სუროგატს, რომელიც ფორმით საბაზროა და შინაარსით ძალიან უახლოვდება ადმინისტრაციულ-მბრძანებლურს. ეს არაა სოციალიზმი, მაგრამ ეს არც კაპიტალიზმია. ეს სიმახინჯეა, რომელიც ჩვენთან უკვე ჩამოყალიბდა, და რომლის გაღმავების და „სრულყოფის“ შანსი არსებობს. თუმცა სოციალიზმის დაბრუნება არარეალურია, ჩემი აზრით ეს ბელეტისტიკაა.

- რამდენად სწორია სახელმწიფო კომერციული სტრუქტურების მეშვეობით საზღვარგარეთ სოფლის მეურნეობის პროდუქციის გატანა, მაშინ როდესაც ქვეყნის შიდა ბაზარზეც ხილ-ბოსტნეულის მძაფრი დეფიციტია? ნიშნავს თუ არა ეს ნაბიჯი, რომ პრობლემის მოგვარებას ბოლოდან ვიწყებთ? რეალურად პროდუქციის გატანაშია დღეს პრობლემა თუ მის წარმოებაში?

- სახელმწიფო კომერციულმა სტრუქტურამ, რომელიც შიქმნება, შეიძლება იმუშაოს ქვეყნის შიდა და გარე ბაზარზეც. ჩვენ, მთავარია, უზრუნველვყოთ სოფლის მეურნეობის განვითარების ნორმალური შესაძლებლობა. საქართველოს ხელისუფლების რეალური ზრუნვის პირობებში სოფლის მეურნეობას აქვს იმხელა შესაძლებლობა, რომ მან აწარმოოს იმდენი პროდუქცია, რომ მეტ-ნაკლებად დააკმაყოფილოს ადგილობრივი ბაზრის მოთხოვნილება და ექსპორტიც. თუ იქნება სტრუქტურები, რომლებიც გლეხებს დაეხმარებიან თავიანთი წარმოების ექსპორტირებაში, ამაში ცუდს ვერაფერს ვხედავ, თუმცა ეს არ უნდა იყოს განმსაზღვრელი მიზანი. ჩემი აზრით, სოფლის მეურნეობამ უნდა შეასრულოს ორი ფუნქცია, უნდა ითამაშოს იმპორტშემცვლელი წარმოების როლი, ანუ უნდა ჩაანაცვლოს უხარისხო და ხშირშემთხვევაში ადამიანისთის მავნებლური პროდუქცია, რომელიც დღეს ბაზარზეა, ჩვენი გაცილებით ეკოლოგიურად სუფთა პროდუქციით. პირველად ჩვენ უნდა ვიზრუნოთ სოფლის მეურნეობის წარმოების აღორძინებაზე, ხოლო შემდეგ ამ პროდუქციის სასარგებლოდ განაწილებაზე. ახლა მთავარია როგორმე დანგრევის პირამდე მიყვანილი მეურნეობის გადარჩენა. იმ სირთულეებს, რომელიც დღეს სოფლის მეურნეობაშია ძალიან კომპლექსური მიდგომა და მენტალიტეტის, რომელიც ჩვენთან სოფელთან მიმართებაში გაუკუღმართებულია, შეცვლა დასჭირდება.

- მთავრობა პრიორიტეტულ დარგებად სოფლის მეურნეობას და ტურიზმს ასახელებს, თუმცა ამ სექტორებში 2011 წელს ჯამში მთლიანი ინვესტიციების 3%–ზე ნაკლები ჩაიდო, ასევე, ბანკებმა მთლიანი სესხების მხოლოს 0,5% გასცეს სოფლის მეურნეობაზე და დაახლოებით ამდენივე ტურიზმე. რა შეფასებას გაუკეთებდით ამ ფაქტს? ნიშნავს თუ არა ეს, რომ მთავრობის პრიორიტეტები და ზოგადად მისი ჩარევა ეკონომიკაში არასწორად ხდება?

- ეს კიდევ ერთხელ მიუთითებს იმას, რომ რეალობა განსხვავდება დეკლარაციებისგან. ცალ-ცალკე სოფლის მეურნეობის და ტურიზმის განხილვა არ შეიძლება. ტურისტმა, რომელიც საქართველოში ჩამოდის, თუ მიირთვა ბრაზილიური ქათამი, თურქული კარტოფილი და ა.შ. მის მიერ მოტანილი ასეთი ფულის დიდი ნაწილი ისევ უცხოეთში გავა. განვითარებულ ტურიზმს სჭირდება განვითარებული სოფლის მეურნეობა. ამიტომ, არ არის მთავარი ის თუ რას ვამბობთ დეკლარაციის დონეზე, მთავარია საქმე. უნდა შეიქმნდას სახელმწიფოს მონაწილეობით საგარანტიო სისტემა, რომელიც კომერციული ბანკების მიერ სოფლის მეურნეობაზე გაცემულ კრედიტებს დააზღვევს და ამით რისკის ხარისხს შეამცირებს, რადგან მათი მხრიდან კრედიტის გაცემა ამ სფეროში რისკთან არის დაკავშირებული. სწორედ სახელმწიფომ უნდა შექმნას ის ინფრასტრუქტურა, სადაც ერთის მხრივ თვითონ სახელმწიფო მოგვევლინება კრედიტორის როლში და მეორეს მხრივ მან უნდა წაახალისოს კომერციული სტრუქტურები, იგივე საგარანტო ფონდების შექმნით და ა.შ., რომ ბანკებმა და სხვადახვა კომერციულმა საკრედიტო ორგანიზაციებმა გასცენ კრედიტები უკვე სასოფლო სამურნეო ფერმერულ და გლეხურ მეურნეობებზე და მათ ჰქონდეთ გარანტია, რომ ეს სესხები არ დაეკარგებათ და უკან დაუბრუნდებათ. ამ შემთხვევაში გაცხადებული პოლიტიკური კურსი და ეკონომიკური ღონისძიებები პრაქტიკულადაც დაემთხვევა ერთმანეთს.



http://www.bfm.ge/banks/4439-..html

დიდი სქიზმა ქრისტიანულ სამყაროში

1054 წლის ზაფხულის ერთ დღეს კონსტანტინოპოლის წმ. სოფიას ტაძარში მსახურების დაწყების წინ კარდინალი ჰუმბერტი პაპის ორი ლეგატის თანხლებით შევიდა და საკურთხევლისაკენ გაემართა. ისინი იქ სალოცავად არ მისულან. ლეგატებმა საკურთხეველზე დადეს პაპის ბულა განდგომის შესახებ და გავიდნენ. გასვლისას კარდინალმა მტვერი დაიბერტყა ფეხებიდან და წარმოთქვა: “დაე, უფალმა ნახოს და განსაჯოს”.

სწორედ ეს მოვლენა მიიჩნევა დიდი საეკლესიო სქიზმის დასაბამად, თუმცა ეს არ ყოფილა მხოლოდ ზაფხულის ერთ დღეს განვითარებული მოვლენების შედეგი. მართალია, 1054 წლამდე აშკარა გათიშულობა ჯერ კიდევ სახეზე არ იყო, მაგრამ არც მათ შორის ერთობა არსებობდა. განხეთქილება საუკუნეების განმავლობაში მწიფდებოდა და ასევე ასწლეულების მანძილზე მიმდინარეობდა ეკლესიებს შორის „ჩატეხილი ხიდის“ გამთელების მცდელობა.

კონსტანტინოპოლის იმ დროინდელი სავაჭრო სტატუსი – “ოქროს ხიდი აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის” – ბუნებრივია, საფრთხეს უქმნიდა იტალიელების მსოფლიო მასშტაბით სახელგანთქმულ სავაჭრო ურთიერთობებს. ეკონომიკა ქმნიდა პოლიტიკურ ამინდს, პოლიტიკა კი, საჭიროებისამებრ, ეკლესიის მეშვეობით ახდენდა საკუთარი ინტერესების განხორციელებას. მაშინ, როდესაც მეორე დედაქალაქის კონსტანტინოპოლში გადატანითა და ერთ სივრცეში ორი დედაქალაქის არსებობით იმპერია ორად იყო გაყოფილი, პაპ ლეონ III-ის მიერ რომის იმპერიის მემკვიდრედ კარლოს დიდის კურთხევა, რაც ბიზანტიის იმპერატორებთან ხანგრძლივი დავის საპასუხო ქმედება გახლდათ, ფაქტობრივად, ბიზანტიის იმპერატორის იგნორირებას უდრიდა.

დაძაბულ გეოპოლიტიკურ სივრცეში სამების დოგმატში შეტანილმა ცვლილებამ, რომელიც ფილიოკვეს სახელითაა ცნობილი და გულისხმობს კათოლიკური ეკლესიის მიერ მრწამსის თავდაპირველ ფორმულირებაში “მწამს… სული წმიდა, უფალი და ცხოველმყოფელი, რომელი მამისაგან გამოვალს, მამისა თანა და ძისა თანა თაყუანისიცემების და იდიდების…” დამატებითი სიტყვის – “…და ძისაგნ” (ლათინურად – filioqvie) შეტანას, გამოიწვია აღმოსავლეთის უკმაყოფილება. სარწმუნოების სიმბოლოს აღმოსავლეთის დაუკითხავად და რჩევის გარეშე შეცვლით მათ დასავლეთი ზნეობრივად დამნაშავედ მიიჩნიეს, რადგან ეს ეკლესიის ერთიანობის წინააღმდეგ ქმედებას წარმოადგენდა.

აღნიშნულ მოვლენებს თან ერთვოდა აღმოსავლეთის ეკლესიებს შორის კონსტანტინოპოლის ეკლესიის დაწინაურება, რაც ნავთს ასხამდა აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ეკლესიათა ურთიერთობებზე. დაძაბულობამ პიკს მიაღწია VI საუკუნის მიწურულს, როდესაც კონსტანტინოპოლის პატრიარქს იოანე II-ეს მიანიჭეს ტიტული „მსოფლიო პატრიარქი“, რაც, ბუნებრივია, რომის პაპის, როგორც მსოფლიოს ქრისტიანული ეკლესიის საჭეთმპყრობლის კულტს ფუნქციას უკარგავდა.

რომის იმპერიაში ოდითგანვე გამეფებული იყო აზრი რომის მოქალაქეების უპირატესობის თაობაზე სხვა ხალხებთან შედარებით. ანალოგიური დამოკიდებულება გააჩნდათ რომაელებს ბერძნებთან მიმართებაში. თავდაპირველად უკმაყოფილება რომაელებსა და ბერძნებს შორის მაშინ გაჩნდა, როდესაც პირველებმა არ ცნეს ბერძნული ენა, ხოლო მეორეებმა – ლათინური. “ენების გამიჯვნამ” გამოიწვია აზროვნების, იდეებისა და სულიერების დაშორიშორება. IV საუკუნეში რომის ომპერიის დედაქალაქის აღმოსავლეთში გადატანამ, ლათინური განათლების რეაქციამ ელინურ განათლებაზე ქრისტიანულ აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის გამოიწვია ნაციონალური განკერძოება, რასაც შემდგომში პოლიტიკური და რელიგიური ურთიერთობების გათიშვაც მოჰყვა.

მიუხედავად აზრთა სხვადასხვაობისა და მოსაზრებათა მრავალფეროვნებისა სქიზმის გამომწვევ მიზეზთა ირგვლივ, აღნიშნული მოვლენის შედეგი ნათლად და ერთმნიშვნელოვნად გულისხმობდა ერთიანი ქრისტიანული სამყაროს არსებობის დასასრულს, რამაც საფუძველი ჩაუყარა კათოლიკური და მართლმადიდებლური ეკლესიების დამოუკიდებლად არსებობას.



წყარო: http://www.ambioni.ge/ram-gamoiwvia-qristianebis-martlmadideblebad-da-katolikeebad-gayofa

კათოლიციზმის პოლიტიკური მისია სულხან-საბას ელჩობის დროს

სამწუხაროდ, XVII-XVIII საუკუნეებში, ისტორიულ ჟამთა სიავისა და მეზობელი ქვეყნების პოლიტიკური მიზნების გამო, მოხდა ერთ შემთხვევაში ქართველთა გამუსლიმება და მეორე შემთხვევაში გაკათოლიკება. მოჭარბდნენ ქართველი მაჰმადიანები, ქართველი გრიგორიანელები, კათოლიკები. მართლმადიდებლობა ოსმალთა და სპარსთა მიერ განიხილებოდა არა როგორც უბრალოდ სარწმუნოებრივი აღმსარებლობა, არამედ როგორც მათ წინააღმდეგ მიმართული პოლიტიკური ორიენტაცია.

საქართველოს, როგორც რუსეთში, ისე ევროპაში გარკვეული წრეები განიხილავდნენ, როგორც რუსეთის პლაცდარმს კონსტანტინეპოლსა და ისპაჰანზე ლაშქრობისთვის. ის, რაც ცნობილი იყო ევროპაში, ცხადია, ცნობილი იყო ირანსა და ოსმალეთში. ამ ქვეყნებში კი, ქართველთა მართლმადიდებლურ ორიენტაციას და საქართველოს, როგორც მართლმადიდებელ ქვეყანას, რუსეთის მიერ ირანის და ოსმალეთის დაპყრობასთან აიგივებდნენ. სწორედ, ამიტომ მაჰმადიანები არცერთ ქრისტიანულ მიმდინარეობას ისე არ დევნიდნენ საქართველოში, როგორც მართლმადიდებლობას.

ქართველი დიდებულების გარკვეული ნაწილი ქართველთა გამაერთიანებელ სარწმუნოებად კათოლიკობას მოიაზრებდა. სწორედ ამ მისიას ემსახურებოდა 1713 წელს მომზადებული ელჩობა კათოლიკურ ქვეყნებში სულხან-საბა ორბელიანის მეთაურობით, რომელსაც მიზნად ჰქონდა დასახული ირანის მიერ ქართული ქრისტიანული სახელმწიფოს იურიდიულად აღიარება, ქართველთა დენაციონალიზაციის შეწყვეტა, ჩრდილო კავკასიელი ტომების გაქრისტიანება მათი შემოსევების აღკვეთის მიზნით და საქართველოს გაერთიანება.

ქართული ელჩობა ამავდროულად ითხოვდა 300 000 ეკიუს გამოყოფას, რაც მათი აზრით საკმარისი იყო ვახტანგ VI-ის ქართლში ქრისტიან მეფედ დაბრუნებისთვის. ამ დიდი თანხის მიღების წინაპირობად კი ისინი ვახტანგის მიერ, ხოლო შემდგომ მთელი ქვეყნის მასშტაბით, პოლიტიკური თვალსაზრისით კათოლიციზმთან დაახლოებას ასახელებდნენ.

ნიშანდობლივია, რომ ამ ეპოქის მოღვაწეები კათოლიკობას განიხილავდნენ არა როგორც მართლმადიდებლობაზე უკეთეს სარწმუნოებას, არამედ როგორც პოლიტიკური მდგომარეობის გაუმჯობესების საშუალებას. მაშასადამე, მათი თვალსაზრისით, იკათოლიკებდნენ “მხოლოდ სიტყვით და არა საქმით”. როგორც ჩანს, ქართველი პოლიტიკოსები, ფიქრობდნენ, რომ ევროპული ორიენტაცია ნაკლებად გააღიზიანებდა ირანს; ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს ის გარემოება, რომ იმ ეპოქის ქართველები მართლმადიდებლობასა და კათოლიკობას მსგავს სარწმუნოებად მიიჩნევდნენ და კათოლიკეს უწოდებდნენ ჩვეულებრივ მართლმადიდებელი აღმსარებლობის მქონე ადამიანს, რომელიც რომის პაპის პრიმატს აღიარებდა. ქართველები კათოლიკურ ეკლესიაში თავდაპირველად ქართულენოვანი ტიბიკონებით სარგებლობდნენ. ამიტომ ქართველთა “გაკათოლიკებით” ქართული ეკლესია, როგორც ორგანიზაცია თითქოსდა არ ზიანდებოდა. რაც ალბათ სადავო პოზიციაა, რადგან ეს ეგრეთწოდებული პოლიტიკური “გაქრისტიანება”, საბოლოოდ მართლმადიდებელი ეკლესიის დათრგუნვასა და გაუქმებას გამოიწვევდა.

საქართველოში კათოლიციზმის გავრცელების პოლიტიკურ მოტივაციაზე მეტყველებს ის ფაქტიც, რომ ევროპაში გამგზავრების წინ სულხან-საბა 40 დღე დასავლეთ საქართველოში კათოლიკოსთან იმყოფებოდა. სავარაუდოდ, ისინი ერთად სახავდნენ გზებს აფხაზ-ჩერქეზებსა და სხვა ტომებში ქრისტიანობის აღორძინებისათვის.

აღნიშნული ელჩობის შედეგები პოეტურად არის ასახული მუხრან მაჭავარიანის ლექსში “საბა”:

“ორბელიანი ლუდოვიკო მეთოთხმეტესთან

ალოდინეს და მეთხუთმეტე კაცად შევიდა.

…

რაც შეიტანა, ისევ ის გამოიტანა

იმ სახელგანთქმულ ვერსალიდან ელჩმან ქართლისამ…”





წყარო: http://www.ambioni.ge/katolicizmis-politikuri-misia-sulxan-sabas-elcobisas

„ზანგი ხომ არ ვარ?!“ ანუ, „რატომ უნდა დავიჩაგრო?!“

თბილისის საზოგადოებრივი ტრანსპორტით გადაადგილება დღესასწაულებზე გაცილებით სასიამოვნოა. ქალაქგარეთ გასული მოსახლეობის ფონზე შედარებით მეტი სივრცეა  და მერიის სადღესასწაულო საჩუქარი - უფასო მგზავრობა - კიდევ უფრო  მიმზიდველს ხდის მგზავრობას, მითუმეტეს როცა არსად გეჩქარება...

ასე და ამგვარად, მე და ჩემმა მეგობარმა გადავწყვიტეთ გვესარგებლა ამ „დიდსულოვანი“ აქციით და აღდგომის კვირას, ლამის ფეხის მოტეხვამდე ვირბინეთ, სანამ ავტობუს არ წამოვეწიეთ გაჩერებაზე.

მოლოდინმა გაამართლა. ტრანსპორტში სიცარიელე და სიწყნარე სუფევდა, სანამ ჩვენს წინ ბებია და ორი წლის შვილიშვილი არ დასხდნენ.

ჩვეული ცელქი ბავშვი იყო, აკრძალული ხილი რომ უფრო იზიდავს. ჰოდა, ბებია რასაც კი აუკრძალავდა ის თავგამოდებით ეძალებოდა.

ბებია-შვილიშვილის შეხლა-შემოხლის გასანეიტრალებლად მე და ჩემმა მეგობარმა გადავწყვიტეთ პატარა ცელქი ბიჭი „მიგვეტუქსა“ – „ახლა პატრული მოვა“ - ბავშვების დაშინების ჩვეული ხერხით.

-პატრული დედა ჰყავს და აღარ ეშიანია... - მოგვიბრუნდა ბებია. და შემდეგ, ეტყობა მათთვის ჩვეული, გაცილებით ეფექტიანი მეთოდით სცადა ბავშვის შეშინება: „ახლა ზანგი კაცი მოვა!“

-„ზანგი კაცით“ რატომ ემუქრებით? ასე ხომ, შავკანიანებზე ფობია ჩამოუყალიბდება? - ვერ დავმალე ემოცია, და რასიზმის ქორფა გამოვლინებით აღშფოთებულმა მივმართე ბებიას.

-არა, რომ გაიზრდება არც კი ემახსოვრება...

-მე დღემდე მახსოვს ნადია „ბაბაიაგა“, რომლის კულტითაც სოხუმში, სამი წლის ასაკში მაშინებდნენ თუ არ დავიძინებდი... - ვცადე საკუთარი პოზიციის გამყარება...

მაგრამ ამ შემთხვევაში „პატრულის“ და  ნადია „ბაბაიაგას“ გამონსტრებაზე მეტად თავად რასისტულმა დამოკიდებულებამ აღმაშფოთა.

21-ე საუკუნეში, „თეთრ სახლში“ ბარაკ ობამას პრეზიდენტობამაც  კი სოციუმში სიტყვა „ზანგის“ მსოფლმხედველობა ვერ შეცვალა. და ეს მაშინ, როცა ხმამაღალ პრეტენზიას ვაცხადებთ გლობალურ საზოგადოებაზე.

გაჩერებაზე ჩამოვდივარ იმ ფიქრით, რომ ამაზე აუცილებლად უნდა დავწერო.

უბანში ბავშვები თამაშობენ... შედარებით მოზრდილები პატარა ბიჭს მათთან თამაშს უკრძალავენ... გაბუსხული ბიჭუნა აპროტესტებს, სიტყვებით: „ზანგი ხომ არ ვარ?!“ და აქ ვხვდები სიტყვა „ზანგის“ ქართულ მნიშვნელობას  - „ზანგი ხომ არ ვარ?!“ ანუ, „რატომ უნდა დავიჩაგრო?!“

წყარო: tribuna.ge